łożyska igiełkowe są odmianą łożysk
walcowych w których długość wałeczka jest co najmniej sześć razy
większa od jego przekroju poprzecznego
pod względem budowy, rozmiarów i
różnorodności typów oraz możliwości zastosowań stanowią
bezsprzecznie największą grupę łożysk tocznych
każda odmiana posiada swoje
charakterystyczne cechy, jednak nominalnie łożyska igiełkowe
wykazują dużą nośność przy stosunkowo niewielkim przekroju co
sprzyja uzyskaniu zwartej konstrukcji węzła a bogactwo rozmiarów i
typów daje konstruktorom nieograniczone możliwości rozwiązań
technicznych
linia styku między bieżniami i
igiełkami jest zmodyfikowana (igiełki profilowane na końcach) co nie
tylko eliminuje szkodliwe naprężenia krawędziowe ale pozwala także
na minimalną nie współosiowość między wałem a oprawą
łożyska wyposażone są w koszyki
stalowe lub z blachy stalowej. W łożyskach mniejszych spotyka się
też kosze z poliamidu wzmacnianego włóknem szklanym
Łożyska igiełkowe poprzeczne jednorzędowe
i dwurzędowe z pierścieniem przelotowym lub bez pierścienia:
Podstawowe cechy:
łożysko składa się z pierścienia
zewnętrznego integralnie złączonego z koszykiem z igiełkami i
rozłącznego pierścienia wewnętrznego; łożyska o średnicy zewnętrznej
powyżej 19 mm mają pierścieniowy rowek i otwór smarowy na
pierścieniu zewnętrznym; seria NA69.. o średnicy zewn. równej i
ponad 55mm posiada dwa rzędy igiełek
dla wersji uszczelnionych pierścień
wewnętrzny został nieznacznie przedłużony co w znaczny sposób
poprawia parametry szczelności łożyska
pod względem budowy serie NA.. i
NKI.. niczym się nie różnią, z tym że wymiary serii NA.. są zgodne z
normami ISO a wymiary serii NKI.. nie są znormalizowane, lecz
zostały w praktyce powszechnie zaakceptowane
dla serii bez pierścienia
wewnętrznego zamiast średnicy wewnętrznej podaje się nominalną
średnicę okręgu wpisanego w koszyk z igiełkami (dotyczy serii NK)
serie te charakteryzują się dużą
nośnością przy wysokich parametrach obrotowych
równie często używa się łożysk z
pierścieniem wewnętrznym jak i bez niego, z tym że łożyska bez
pierścienia mogą być stosowane pod warunkiem, że bieżnie na wałach
są powierzchniowo utwardzone i szlifowane
istotną cechą tych łożysk jest
możliwość przesuwu osiowego zwłaszcza dla łożysk bez pierścienia
wewnętrznego lub z pierścieniem specjalnie przedłużonym
Łożyska
igiełkowe poprzeczne bez obrzeży na pierścieniu zewnętrznym:
Podstawowe cechy:
pod względem budowy odpowiadają
serii NA i NKI z tą różnicą, że pierścień zewnętrzny wykonany jest
bez obrzeży i w efekcie jest rozłączny - przelotowy
łożyska wąskie z jednym rzędem
igiełek w odróżnieniu od szerszych z dwoma rzędami nie posiadają
rowka i otworu smarowego na pierścieniu zewnętrznym
w serii bez pierścienia
wewnętrznego zamiast średnicy wewnętrznej podaje się nominalną
średnicę okręgu wpisanego w koszyk z igiełkami
podstawową cechą jest przelotowość
pierścienia zewnętrznego co z kolei daje możliwość przesuwu osiowego
względem obu pierścieni
wyglądem i wymiarami łożyska te
odpowiadają serii NKI jednak budowa wewnętrzna jest inna
pomiędzy pierścieniem zewnętrznym,
który nie posiada rowka i otworu smarowego a koszykiem z igiełkami
znajduje się specjalny, kulisty pierścień decydujący o nastawnych
możliwościach łożyska
oprócz właściwości typowych dla
łożysk igiełkowych posiadają cechy łożysk samonastawnych; możliwość
wychylenia wału w stosunku do obudowy zawiera się w przedziale od 0°
do 3°;
takjak typowe łożyska
samonastawne, również łożyska serii PNA i RPNA dają możliwość
kompensowania błędów współosiowości oraz odporne są na ugięcia wału
PNA
RPNA
Łożyska
igiełkowe poprzeczne cienkościenne bez pierścienia zewnętrznego:
Podstawowe cechy:
w odróżnieniu od innych łożysk
igiełkowych posiadają bardzo cienki pierścień zewnętrzny tłoczony z
blachy stalowej
w wykonaniu podstawowym łożyska te
nie posiadają pierścienia wewnętrznego
zazwyczaj są łożyskami
jednorzędowymi, za wyjątkiem szerokich łożysk 1622, 2030, 2538,
3038, które zawierają dwa rzędy umiejscowionych obok siebie igiełek
oraz otwór smarowy w pierścieniu zewnętrznym (taki otwór mogą
posiadać inne łożyska)
łożyska przelotowe są z obu stron
otwarte a nieprzelotowe są z jednej strony zamknięte i nadają się do
zamocowania na końcach wału
pierścień zewnętrzny z hartowanej
blachy stalowej, koszyk i igiełki tworzą nierozłączną całość
wykonuje się też specjalne wersje z
uszczelnieniami stykowymi z poliuretanu lub kauczuku syntetycznego -
oznaczenie RS lub 2RS za symbolem łożyska
podstawową cechą łożysk igiełkowych
cienkościennych jest bardzo mała wysokość przekroju i duża zdolność
przejmowania obciążeń
stosowane są przede wszystkim, gdy
otwory w oprawie nie mogą być wykorzystane jako bieżnie dla złożeń
igiełkowych, a chce się uzyskać ekonomiczne i zajmujące najmniej
miejsca łożyskowanie
w przypadkach gdy wał nie może być
hartowany i szlifowany również do tych łożysk stosuje się
pierścienie wewnętrzne (IR, LR)
ze względu na budowę łożysk
igiełkowych (rozłączność) pierścienie wewnętrzne produkowane są
także oddzielnie w wielu rozmiarach i typach dając w ten sposób
wiele dodatkowych możliwości rozwiązań konstrukcyjnych; w zależności
od potrzeb pierścienie mogą być dłuższe lub krótsze, z fazowanymi
zakończeniami lub nie a i wymagania co do precyzji czy luzu
łożyskowania mogą być w ten sposób osiągane; wymiarowanie pierścieni
sprowadza się do podania rzeczywistych wymiarów w mm rozdzielonych
znakiem "X"
złożenie igiełkowe to nic innego
jak sam koszyk z jednym lub dwoma rzędami igiełek
symbolika jest bardzo prosta i
sprowadza się do podania wymiarów w mm d - śr. wewn., D - śr. zewn.,
B - szer. rozdzielonych znakiem "X"
spośród łożysk igiełkowych
zapewniają najmniejszy przekrój poprzeczny węzła przy dużej nośności
współpracują bezpośrednio z
elementami urządzenia jednak wymaga to zachowania odpowiednich
tolerancji bieżni zewnętrznej i wewnętrznej oraz ich twardości i
dokładności kształtu i położenia
budową przypominają do złudzenia
łożyska walcowe serii 811.. ,812.. z tą różnicą, że elementami
tocznymi są igiełki
w zależności od potrzeb
konstrukcyjnych złożenia AXK występują samodzielnie współpracując
wtedy z odpowiednio wykonanymi częściami urządzenia lub ze
specjalnymi pierścieniami wymienionymi powyżej; dobór pierścieni
(podkładek) zależy od założeń konstrukcyjnych, wymaganych parametrów
przenoszenia obciążeń i ilości miejsca jakie przeznaczono na
łożyskowanie
rolki nośne są łożyskami
igiełkowymi lub walcowymi z grubościennym pierścieniem zewnętrznym
przystosowane są do przenoszenia
większych obciążeń promieniowych niż rolki bieżne, skonstruowane na
bazie łożyska kulkowego; nie mogą jednak przenosić tak wysokich
prędkości obrotowych, jak rolki bieżne
Igiełkowe i
walcowe rolki nośne popychaczy ze sworzniem gwintowanym:
Podstawowe cechy:
rolki popychaczy są gotowymi do
zabudowy, nierozłącznymi rolkami nośnymi, które zamiast pierścienia
wewnętrznego mają masywny sworzeń; jest on wyposażony w gwint, tak
że rolki popychaczy mogą być szybko i łatwo zamocowane do
współpracujących elementów maszynowych; właściwości rolek popychaczy
są takie same jak innych rolek nośnych
łożyska kombinowane wyjątkowe w
swej budowie, łączą cechy łożysk z których się składają
takie rozwiązanie pozwala
jednocześnie pogodzić duże wymagania co do nośności węzła, precyzji
prowadzenia i parametrów obrotowych
są stosunkowo drogie ale
osiągnięcie tych samych efektów bez ich pomocy jest często
niemożliwe albo pociąga za sobą wzrost kosztów wykonania węzła
konstrukcyjnego